Σε μια πτήση με αεροπλάνο της Ολυμπιακής πριν από 15 χρόνια άκουσα τον
εξής διάλογο: «Θα πάρεις τσιγάρο;». «Οχι, ευχαριστώ. Δεν είμαι πια
ανήλικος για να καπνίζω!» ήταν η απροσδόκητη και τόσο αξιοποιήσιμη από
τους αντικαπνιστές απάντηση.

Τότε επιτρεπόταν ακόμη το κάπνισμα και στα αεροπλάνα. Εκτοτε έχει θεσμοθετηθεί σειρά απαγορεύσεων παντού. Στις χώρες όπου οι περισσότεροι πολίτες σέβονται ακόμη τους νόμους έχει επέλθει κάποιος περιορισμός του αριθμού των ενηλίκων καπνιστών. Το αντίθετο συνέβη στους ανηλίκους. Το κάπνισμα τείνει να διαδοθεί ως πρώτη ευχάριστη ενασχόληση ακόμη και στα παιδιά του Δημοτικού. Στην Ελλάδα, όπου η παρανομία θεωρείται δημοκρατική κατάκτηση, ό,τι απαγορεύεται ιδιαίτερα στους νέους προσελκύει το ενδιαφέρον τους, όχι λόγω ανεπαρκούς ενημέρωσης αλλά ακριβώς διότι τους ερεθίζει η απαγόρευση και τους προσελκύει η διακινδύνευση. Αμφισβητούν τη συμβουλή των μεγαλυτέρων τους. Αντιστέκονται ακόμη και στην κατά τα άλλα ολέθρια δασκάλα της συμπεριφοράς μας τηλεόραση, που προβάλλει ευτυχώς το έσχατο κατάντημα των χρηστών ναρκωτικών. Οι ανήλικοι νέοι μας, τείνοντας να μιμηθούν τους μεγάλους, σπεύδουν να δοκιμάσουν τον απαγορευμένο καρπό του τσιγάρου ή του ναρκωτικού και πολύ εύκολα γίνονται εξαρτημένα θύματά τους.

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στο πλαίσιο της αντικαπνιστικής εκστρατείας, είχε προταθεί να αποτυπώνονται στα πακέτα των τσιγάρων απεικονίσεις-σοκ, όπως η εικόνα μιας εγκύου που καπνίζει και από την κοιλιά της οποίας το ανήμπορο να αντιδράσει έμβρυο κραυγάζει με σπαραγμό: «Μαμά, γιατί με σκοτώνεις;». Κατά την παρουσίαση του βιβλίου του καθηγητή Χαράλαμπου Ρούσσου και των συνεργατών του κκ. Συρίγου και Nutting «Tumors of the Chest» ακούσαμε με φρίκη για τα πέντε εκατομμύρια ανθρώπων που σκότωσε πέρυσι παγκοσμίως το κάπνισμα, ότι ως το 2050 θα έχουν χάσει τη ζωή τους από το κάπνισμα 450 εκατ. άτομα, δηλαδή οκτώ φορές περισσότερα από τα θύματα του B’ Παγκοσμίου Πολέμου, και ότι το κάπνισμα εξελίσσεται στη δεύτερη αιτία θανάτου αφού συνιστά ανεξέλεγκτη πια επιδημία. Τεράστιος είναι ο αριθμός των βρεφών που πέθαναν από το κάπνισμα των γονιών τους, ενώ ο ένας στους δύο εφήβους που καπνίζει θα πεθάνει εξαιτίας αυτής της ολέθριας συνήθειας. Πώς όμως να πεισθεί ο νέος, το παιδί, να αποφύγει το τσιγάρο όταν οι γονείς του καπνίζουν σαν φουγάρα, όταν στην τηλεόραση οι συζητήσεις διεξάγονται μεταξύ καπνιζόντων «διανοουμένων», καλλιτεχνών, ακόμη και βουλευτών, όταν οι αδιόρθωτοι καπνιστές καταγγέλλουν τις απαγορεύσεις ως φασιστικές;

Ο κ. Ρούσσος, προτάσσοντας την ανάγκη ευαισθητοποίησης των παιδιών και των εφήβων, αντιλαμβάνεται ότι περισσότερο θα πεισθούν αν τους πεις πως αν καπνίζουν θα μυρίζουν άσχημα τα ρούχα τους ή το στόμα τους παρά ότι θα πάθουν καρκίνο. Τα κορίτσια, πειστικότερα, ίσως θα τα προβλημάτιζε το ότι χάνουν τη θηλυκότητά τους ή τους εφήβους ότι μόνο οι ανήλικοι και οι ανόητοι καπνίζουν για να φανούν άντρες. Πάντως η πιο πρωτότυπη αντιμετώπιση του καπνίσματος αναγγέλθηκε προ ημερών από χώρα-πρότυπο για την εμμανώς καπνίζουσα «προοδευτική» νεολαία μας: ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ιλ, αφού χαρακτήρισε τους καπνιστές τους μεγαλύτερους ανόητους του 21ου αιώνα, αποφάσισε να τους στερήσει το δικαίωμα να σπουδάζουν στα πανεπιστήμια. Ετσι και οι μισοί έφηβοι της Ελλάδας θα μπορούσαν να γλιτώσουν από τον θάνατο αλλά και τα AEI μας από τις καταλήψεις των καπνιζόντων και καπνιζουσών που αρνούνται να το κόψουν.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ
Το ΒΗΜΑ – 11/06/2006