Ο μέσος όρος ζωής στη χώρα μας υποχώρησε από την 3η στην 11η θέση γιατί εξακολουθεί να έχει τα πρωτεία στο κάπνισμα.


Ο μέσος όρος ζωής στη χώρα μας υποχώρησε από την 3η θέση στην 11η και
αυτό σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας οφείλεται κυρίως στο ότι
εξακολουθεί να έχει τα πρωτεία στο ποσοστό του πληθυσμού της που
καπνίζει!

Την επισήμανση κάνει στην «Ε» ο καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου
Αθηνών Δημήτριος Θ. Κρεμαστινός, πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής
Εταιρείας, τονίζοντας παράλληλα ότι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του
Καπνίσματος, δηλαδή η 31η Μαΐου, βρίσκει τη χώρα μας να εξαιρείται από
όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μηδέ της Τουρκίας εξαιρουμένης,
οι οποίες έχουν απαγορεύσει το κάπνισμα σε όλους τους κλειστούς χώρους.

«Υπάρχει βέβαια υπόσχεση του υπουργείου Υγείας ότι το μέτρο αυτό θα
νομοθετηθεί και θα εφαρμοστεί από 1.1.2010. Ομως μέχρι σήμερα έχουν
νομοθετηθεί μέτρα που αφορούν την απαγόρευση του καπνίσματος στα
νοσοκομεία, ή στα εστιατόρια, με υποχρέωση ο μισός χώρος του
εστιατορίου να ανήκει στους μη καπνιστές. Ολα αυτά μέχρι σήμερα έχουν
μείνει ανενεργά», σημειώνει ο καθηγητής.

Από την άλλη, εξηγεί, από επιστημονικής πλευράς, αυξάνουν κάθε μέρα οι
ενδείξεις ότι οι χώρες οι οποίες απαγόρευσαν το κάπνισμα στους
κλειστούς χώρους πέτυχαν ελάττωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων και του
αιφνιδίου καρδιακού θανάτου, σε ποσοστά που πλησιάζουν το 20%. «Πριν
από 1 μήνα δημοσιεύτηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα καρδιολογικά περιοδικά
του κόσμου, το "Circulation", ότι το ρεκόρ αυτό πέτυχε η Ρώμη, όπου η
απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους άρχισε να εφαρμόζεται
από τον Ιανουάριο του 2005».

Η εισαγωγή της απαγόρευσης του καπνίσματος στους κλειστούς χώρους δεν
είναι κάτι απλό, δεν αρκεί μόνον η ψήφιση ενός νόμου, απαιτείται κυρίως
η εφαρμογή του. Επίσης απαιτείται η δημιουργία ελεγκτικού μηχανισμού
για την εφαρμογή του μέτρου αυτού. Ο κ. Κρεμαστινός τονίζει πως «παρ’
ότι πρακτικά δεν υπάρχει άνθρωπος σ’ όλη τη χώρα που να μη γνωρίζει ότι
το κάπνισμα είναι κάτι βλαβερό που σκοτώνει, εντούτοις η χώρα μας κρατά
τα σκήπτρα του πρωταθλητισμού στην Ευρώπη, όσον αφορά το ποσοστό των
καπνιστών. Το πιο θλιβερό μάλιστα είναι το ότι καπνίζει κάποιος,
παθαίνει έμφραγμα, σταματά το κάπνισμα και με την πάροδο του χρόνου το
ξαναρχίζει.

Απάντηση στο τι κερδίζει και τι χάνει ένας που έχει υποστεί έμφραγμα
και εντούτοις συνεχίζει να καπνίζει μας δίνει μία ελληνική μελέτη από
την Β’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική που έχει έδρα το Νοσοκομείο
«ΑΤΤΙΚΟΝ», η οποία ανακοινώθηκε πρόσφατα στο ετήσιο συνέδριο του
Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας, ενός από τα πλέον σοβαρά συνέδρια
που γίνονται σ’ όλο τον κόσμο. Τα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά πρακτορεία,
όπως το Ρόιτερ και το Ασοσιέιτεντ Πρες, το μετέδωσαν διεθνώς, με
αποτέλεσμα να δημοσιευτεί στις μεγαλύτερες εφημερίδες του κόσμου. Αυτό
συνέβη γιατί το ίδιο το συνέδριο επέλεξε την εργασία αυτή μεταξύ των
πέντε ενδιαφερουσών για το κοινό μελετών, ανάμεσα σε 5.000 ανακοινώσεις
και την οποία παρουσίασε το Αμερικανικό Κολέγιο Καρδιολογίας σε
συνέντευξη τύπου προς όλα τα ΜΜΕ. Με λίγα λόγια, η μελέτη αυτή έδειξε
ότι εκείνοι οι καπνιστές που παθαίνουν έμφραγμα του μυοκαρδίου και
συνεχίζουν να καπνίζουν, έχουν τριπλάσια πιθανότητα να υποστούν ένα νέο
έμφραγμα μέσα σε 10 χρόνια σε σύγκριση πάντα με αυτούς που το έχουν
διακόψει. Η ίδια μελέτη έδειξε ότι το 95% των ατόμων κάτω των 35 ετών
που παθαίνουν έμφραγμα είναι βαρείς καπνιστές».

Ο αριθμός των τσιγάρων έχει κάποια σημασία;

«Οσο ο αριθμός των τσιγάρων ελαττώνεται τόσο οι βλάβες που
δημιουργούνται και οι επιπτώσεις τους είναι λιγότερες», απαντά ο
καθηγητής. «Ενας αριθμός τσιγάρων που πλησιάζει τη συμπεριφορά του μη
καπνιστή είναι τα 5 τσιγάρα το 24ωρο. Το κάπνισμα είναι ιδιαίτερο
επικίνδυνο όταν φτάνει τα 20-40 τσιγάρα ημερησίως. Στις περιπτώσεις
αυτές παρατηρούνται θανατηφόρα εμφράγματα ακόμα και σε νέους κάτω των
35 ετών, χωρίς να υπάρχουν αθηροσκληρωτικές βλάβες (στενώσεις) μέσα
στις στεφανιαίες αρτηρίες.

Κατά συνέπεια, αναμφισβήτητα βοηθά η διακοπή του καπνίσματος γιατί,
όπως δείχνει και η τελευταία μελέτη, η διακοπή του μετά το πρώτο
έμφραγμα αποδεικνύεται σωτήρια για τα 2/3 των νέων σε ηλικία ατόμων που
έπαθαν έμφραγμα εξαιτίας του καπνίσματος».

Καπνίζουν περισσότερο μέσα στα νοσοκομεία!

Η Ελλάδα κατέχει στο κάπνισμα μία από τις υψηλότερες θέσεις διεθνώς: το
40% των ενηλίκων Ελλήνων είναι καπνιστές (49,9% των ανδρών και το 30,8%
των γυναικών), με αυξητικές τάσεις και στα δύο φύλα τα τελευταία
χρόνια, κατέχοντας τα θλιβερά πρωτεία καπνιστών στην Ευρώπη.

Ο αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής Γιάννης Τούντας, διευθυντής
του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, σχολιάζει με
αφορμή την Ημέρα τα μέτρα που εξήγγειλε ο υπουργός Υγείας Δ.
Αβραμόπουλος, καταθέτοντας παράλληλα την άποψή του για την αντιμετώπιση
του προβλήματος:

Πιστεύετε ότι τα νέα μέτρα που εξήγγειλε ο υπουργός Υγείας θα βοηθήσουν;

«Κάθε μέτρο κατά του καπνίσματος είναι εθνικά ωφέλιμο γιατί σώζει ζωές.
Αρκετές δε από τις πρόσφατες εξαγγελίες είναι σημαντικές, όπως η
απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους και ιδιαίτερα στους
χώρους εστίασης, η απαγόρευση της πώλησης τσιγάρων σε άτομα κάτω των 18
ετών, η συνταγογράφηση αντικαπνιστικών φαρμάκων και η επέκταση του
θεσμού των ιατρείων διακοπής καπνίσματος. Αρκεί να εφαρμοστούν».

Πιστεύετε ότι υπάρχει κίνδυνος μη εφαρμογής τους;

«Δεν αμφισβητώ τις προθέσεις του κ. Αβραμόπουλου, αλλά έτσι βραχύβια
που είναι η θητεία του εκάστοτε υπουργού Υγείας, πολλές φορές δεν
υλοποιούνται από τους επόμενους οι εξαγγελίες των προηγούμενων. Για
παράδειγμα, μετά τα ιδιαίτερα σημαντικά μέτρα κατά του καπνίσματος του
Αλέκου Παπαδόπουλου και του Εκτορα Νασιώκα και την αποφασιστική
πολιτική του Κώστα Στεφανή, που χάρη σ’ αυτόν επικυρώθηκε η διεθνής
σύμβαση κατά του καπνίσματος, χρειάστηκε να περάσουν 4 χρόνια
καθυστέρησης για να δρομολογηθούν νέες εξελίξεις. Δεν είναι άλλωστε
τυχαίο ότι η μόνη περίοδος που το κάπνισμα δεν αυξήθηκε στη χώρα μας
ήταν επί υπουργίας του αντικαπνιστή Σπύρου Δοξιάδη που παρέμεινε στη
θέση του 4 χρόνια».

Τι περισσότερο θα προτείνατε να γίνει;

«Τρία σημαντικά ζητήματα. Πρώτον, ορισμένα από τα μέτρα, όπως η
απαγόρευση στους δημόσιους χώρους, να εφαρμοστούν άμεσα και όχι
σταδιακά σε βάθος 3ετίας. Στο θέμα επίσης των υπαίθριων διαφημίσεων
πρέπει να υπάρχουν πιο αυστηρές απαγορεύσεις. Δεν μπορεί έξω από το
Ωνάσειο να υπάρχει γιγαντοαφίσα με διαφήμιση τσιγάρων. Πάνω απ’ όλα
όμως χρειάζονται πολιτικές για την κατάρτιση των επαγγελμάτων υγείας
στον τομέα της Αγωγής Υγείας και ειδικότερα στις μεθόδους διακοπής του
καπνίσματος. Είναι θλιβερή παράλειψη το γεγονός ότι στην Ιατρική Σχολή
του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπως και στις περισσότερες ιατρικές και
νοσηλευτικές σχολές της χώρας, οι φοιτητές δεν εκπαιδεύονται καθόλου
στους τομείς αυτούς.

Βέβαια, εκεί που χρειάζεται να δοθεί το μεγαλύτερο βάρος είναι τα
σχολεία, έστω κι αν δεν ανήκουν στην αρμοδιότητα του υπουργείου Υγείας.
Σήμερα, η Αγωγή Υγείας στα σχολεία αποτελεί δυστυχώς δευτερεύουσα και
περιθωριακή δραστηριότητα, με αποτέλεσμα το ελληνικό σχολείο να παράγει
καπνιστές, παχύσαρκους, αγχωμένους και σωματικά αδρανείς μελλοντικούς
ασθενείς. Αυτή η κατάσταση πρέπει να αλλάξει άμεσα. Η Αγωγή Υγείας να
ενταχθεί στο αναλυτικό πρόγραμμα και να δοθούν πολύ περισσότεροι πόροι
για κατάρτιση και προγράμματα παρέμβασης».

Πρόσφατα αναλάβατε πρόεδρος της Παγκόσμιας Ενωσης Νοσοκομείων και
Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας. Σχετίζεται η θέση σας αυτή με
τον παγκόσμιο αντικαπνιστικό αγώνα;

«Ασφαλώς. Η Προαγωγή Υγείας αποσκοπεί κυρίως στην αντιμετώπιση των
παραγόντων κινδύνου που έχουν να κάνουν με το κάπνισμα, τη διατροφή,
την άσκηση, το στρες κ.ά., καθώς και με το φυσικό και κοινωνικό
περιβάλλον. Στα νοσοκομεία και στις υπηρεσίες υγείας της ένωσής μας,
όχι μόνο απαγορεύεται αυστηρά το κάπνισμα, αλλά έχουμε δημιουργήσει
ειδικά προγράμματα κατά του καπνίσματος για τους ασθενείς και το
προσωπικό, στα οποία συμμετέχουν ήδη περισσότερα από 1.500 ευρωπαϊκά
νοσοκομεία. Στη δε Ελλάδα, οι ευθύνες μας είναι ακόμα μεγαλύτερες, αν
αναλογιστεί κανείς ότι το προσωπικό των νοσοκομείων μας καπνίζει σε
μεγαλύτερο ποσοστό (48%) απ’ ό,τι ο γενικός πληθυσμός (40%)».

ΣΟΦΙΑ ΝΕΤΑ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 31/05/2008