Φωτιές έχουν ανάψει τα... παράθυρα καπνού, που αφήνει ο νέος νόμος για την απαγόρευση του καπνίσματος σε μπαρ, εστιατόρια και νυχτερινά κέντρα. Πενήντα ημέρες προτού τεθεί σε ισχύ- την 1η Ιουλίου- επικρατεί αλαλούμ για τις διαδικασίες εφαρμογής.
O Γιώργος Μπίντζας διαθέτει το μπαρ «Μojo» στην Αθήνα, ο λειτουργικός χώρος του οποίου είναι 60 τ.μ. Σύμφωνα με τον νόμο μπορεί να αποφασίσει εάν θα είναι καπνιζόντων ή μη, αλλά έχει μπλέξει στα παράθυρα των διατάξεων. «Εμείς θα το κάνουμε για καπνίζοντες, γιατί θεωρούμε ότι η περισσότερη πελατεία μας καπνίζει» λέει.
Ωστόσο, δηλώνει άγνοια για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσει ώστε να δηλώσει το μαγαζί του ως καπνιζόντων. «Με ποιο τρόπο θα καθορίζονται τα τετραγωνικά μέτρα; Πρέπει να κάνουμε τοπογραφικά, με απλή δήλωση ή βάσει του λογαριασμού της ΔΕΗ, όπου εκεί όμως περιλαμβάνονται εκτός από τον κυρίως χώρο και οι τουαλέτες και άλλοι κοινόχρηστοι χώροι;» αναρωτιέται.
Οι υποδομές.
Όπως μάλιστα αναφέρει ο κ. Μπίντζας για τους ιδιοκτήτες καταστημάτων θα ήταν προσφορότερη η καθολική απαγόρευση του καπνίσματος. «Οι ανάγκες λειτουργίας δεκαπλασιάζονται με τις υποδομές που πρέπει να έχει ένα μπαρ καπνιζόντων. Οι απαιτήσεις για θέρμανση, ψύξη και κλιματισμό είναι τεράστιες, σαν να έχεις ένα σπίτι με 10 παράθυρα ανοικτά για εξαερισμό και ταυτόχρονα να προσπαθείς να το θερμάνεις ή να το ψύξεις», σχολιάζει.
Παράλληλα υπογραμμίζει πως τίθεται και θέμα ανταγωνισμού. «Αν ήταν όλα μη καπνιστών κάποια στιγμή θα ισορροπούσε η αγορά, γιατί θα έβγαιναν για ποτό έστω και χωρίς τσιγάρο. Τώρα εάν κάποιος έχει μαγαζί 75 τ.μ., εμένα με τα 60 τ.μ. που θα γίνει καπνιζόντων με ευνοεί ο νόμος», προσθέτει.
«Μακάρι να γινόταν όλο το μαγαζί για καπνίζοντες. Επειδή όμως ο νόμος απαγορεύει το κάπνισμα, καλό είναι να κερδίσουμε κάτι, δηλαδή να μπορούν να συνυπάρξουν καπνιστές και μη καπνιστές», λέει από την πλευρά του ο ιδιοκτήτης του νυχτερινού κέντρου «Άστρα» της Θεσσαλονίκης και πρόεδρος του Σωματείου Ιδιοκτητών Κέντρων Διασκέδασης, Ιγνάτιος Μάγκος.
Τα διαχωριστικά.
Η πρόταση που έχουν καταθέσει στο υπουργείο Υγείας είναι να προβλεφθεί ένα ποσοστό από τον ωφέλιμο χώρο των νυχτερινών κέντρων, που να διαμορφωθεί σε τμήμα καπνιζόντων και να διαχωρίζεται από το υπόλοιπο μαγαζί με τζάμι ύψους έως 2 μέτρων. Όπως υπολογίζουν το ποσοστό του χώρου που θα διατεθεί για τους καπνιστές αναμένεται να κυμανθεί περίπου στο 25% του καταστήματος.
«Σε ένα εστιατόριο θα δεχόμουνα την πλήρη απαγόρευση, αλλά στα δικά μας μαγαζιά δεν γίνεται», υποστηρίζει ο κ. Μάγκος ο οποίος παρ΄ ότι μη καπνιστής επισημαίνει: «Και αυτός που δεν καπνίζει, μπορεί να θέλει να ανάψει το πούρο του μαζί με το ποτό σε ένα κέντρο διασκέδασης».
Βασική προϋπόθεση που θέτουν οι ιδιοκτήτες νυχτερινών κέντρων είναι να μπορούν οι ίδιοι να καθορίσουν τη διαρρύθμιση των χώρων, δηλαδή εάν το «φιλέτο» των μπροστινών τραπεζιών θα είναι για καπνιστές ή μη.
Σύμφωνα ωστόσο με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Υγείας Αριστείδη Καλογερόπουλο οι γενικές προδιαγραφές έχουν ήδη καθοριστεί και σύντομα θα εκδοθεί υπουργική απόφαση. Σε αυτή θα περιγράφονται κανόνες για το εμβαδόν των χώρων καπνιστών μη καπνιστών, τα συστήματα εξαερισμού, ενώ βασικός όρος είναι η διέλευση πελατών προς τις τουαλέτες να μη γίνεται από τον χώρο καπνιζόντων. Παράλληλα, το καλοκαίρι θα υπάρξουν και αναλυτικές οδηγίες που αφορούν σε τεχνικά και κατασκευαστικά ζητήματα.
Έντονες είναι οι αντιδράσεις των καταστηματαρχών και για τα πρόστιμα που προβλέπονται για τις επιχειρήσεις. «Δεν είμαστε κατά της απαγόρευσης του καπνίσματος. Εμείς οι ίδιοι που δεν καπνίζουμε, είμαστε παθητικοί καπνιστές», λέει ο Γιάννης Τσάκος, ιδιοκτήτης μίας από τις γνωστές ψαροταβέρνες στην Πειραϊκή και πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων. «Να βάλουμε ταμπέλες, να γράψουμε στους καταλόγους ότι απαγορεύεται το κάπνισμα, να το λένε και οι σερβιτόροι. Δεν δεχόμαστε όμως να έχουμε ως κατάστημα διοικητικά πρόστιμα», προσθέτει.
«Δεν μπορεί να είμαι υπεύθυνος επειδή κάποιος παραβιάζει τον νόμο. Αυτόν τον πελάτη που με βάζει να αστυνομεύω, τον έχω ανάγκη», υπογραμμίζει ο κ. Τσάκος, σημειώνοντας πως για το θέμα αυτό είναι σε διαπραγμάτευση με το υπουργείο Υγείας.
Με αυτή την πρόβλεψη του νόμου διαφωνεί και ο Χρήστος Χατζηδιάκος, ιδιοκτήτης του εστιατορίου «Αγορά» και του νυχτερινού κέντρου «Βεντέτα» της Θεσσαλονίκης. «Χωρίς να έχουν φτάσει τον κόσμο σε ένα επίπεδο ώστε να μην καπνίζει, ρίχνουν το μπαλάκι σε εμάς», σημειώνει.
Προβλήματα καταγράφει και ο κ. Τσάκος ως προς τη διαμόρφωση καπνιστηρίων στα εστιατόρια. «Είναι πολύ δύσκολο να φτιάξουμε ένα καπνιστήριο, με δεδομένο ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ απαγορεύει να βάλεις φουγάρο για να φεύγει ο καπνός», υποστηρίζει.
Άγνοια δηλώνουν οι καταστηματάρχες για τα πιστοποιητικά που πρέπει να προσκομίσουν στις αρμόδιες υπηρεσίες
«Υπάρχει έλλειψη πολιτικής βούλησης»
Τις επιφυλάξεις του για την επιτυχία σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των μέτρων κατά του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους εκφράζει ο πρώην υπουργός κ.
Δημήτριος Κρεμαστινός.
Και αυτό, γιατί όπως υπογραμμίζει, φαίνεται να υπάρχει έλλειψη πολιτικής βούλησης. «Έστω, ότι ένας νόμος είναι ατελής, όταν υπάρχει η βούληση θα εφαρμοστεί», δηλώνει στα «ΝΕΑ», ερωτώμενος για τα παραθυράκια. Και προσθέτει: «Οι πολίτες θα δεχτούν και συνεπώς θα ακολουθήσουν τον νόμο, μόνον όταν κατανοήσουν πως η απόφαση της κυβέρνησης δεν χωρά διαπραγματεύσεις».
Τονίζει, ωστόσο, πως είναι απαραίτητο να τεθεί άμεσα σε ισχύ ο αντικαπνιστικός νόμος, καθώς η Ελλάδα έχει καθυστερήσει.
«15% λιγότερα εμφράγματα μετά τα μέτρα»
«Οι καπνιστές δεν έχουν δικαίωμα να βλάπτουν τον εαυτό τους και τους άλλους. Είναι συνήθεια που οδηγεί στην αναπηρία και σταδιακά στον θάνατο».
Σαφής είναι η θέση του ομότιμου καθηγητή Καρδιολογίας κ. Παύλου Τούτουζα, ο οποίος τονίζει πως όλοι οι χώροι πρέπει να γίνουν... άκαπνοι. Σημειώνει μάλιστα, πως έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος: «Εάν τα μέτρα ίσχυαν από το 2007, σήμερα οι εισαγωγές στα νοσοκομεία λόγω των εμφραγμάτων και τών καρδιακών επεισοδίων θα είχαν μειωθεί κατά 15%, σύμφωνα με το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών». Γι΄ αυτό και παροτρύνει τους πολίτες να κόψουν το τσιγάρο το συντομότερο, όπως άλλωστε έκανε και ο ίδιος!
Οι νομαρχίες σηκώνουν τα χέρια ψηλά
Στην εφαρμογή του νόμου εμπλέκονται οι δήμοι, οι οποίοι- βάσει υπουργικής απόφασης που θα εκδώσει το υπουργείο Υγείας για τους όρους και προϋποθέσεις δημιουργίας χώρων καπνιστών στα καταστήματα- πρέπει να εγκρίνουν τις άδειες λειτουργίας τους. Στο παιχνίδι όμως μπαίνουν και οι νομαρχίες μέσω των υγειονομικών τους υπηρεσιών, οι οποίες θα κάνουν τους ελέγχους.
Για παράδειγμα, όμως, από τη μεγαλύτερη νομαρχία της χώρας, τη Νομαρχία Αθηνών, έχουν διαμηνύσει προς το υπουργείο Υγείας πως με το υπάρχον προσωπικό μόνο δειγματοληπτικοί μπορεί να είναι οι έλεγχοι. Οι 130 επόπτες της νομαρχίας δεν επαρκούν, όπως λένε, ώστε να ελέγχουν και όλα τα μαγαζιά εκτός από τις άλλες αρμοδιότητες που έχουν (π.χ. έλεγχοι σε σούπερ μάρκετ, γηροκομεία κ.ά). «Για το κάθε μέτρο πρέπει να κοιτάς και την εφαρμογή του», λέει στελέχη της νομαρχίας.
Εάν πάντως παρουσιαστούν δυσλειτουργίες με τους ελέγχους και τα πρόστιμα, στελέχη του υπουργείου Υγείας δεν απέκλειαν το ενδεχόμενο να προχωρήσουν στην καθολική απαγόρευση του καπνίσματος σε όλα τα καταστήματα. Ανέφεραν όμως ότι και σε αυτή την περίπτωση θα εξαιρεθούν όσα είναι μικρότερα των 70 τ.μ.
Η απαγόρευση του καπνίσματος δεν αφήνει ανεπηρέαστη την αγορά εργασίας. «Στη Γαλλία και την Αγγλία κλείσανε από 10.000 εστιατόρια και στις ΗΠΑ 18.000 καταστήματα», λέει ο κ. Τσάκος, παραπέμποντας μάλιστα στα μέτρα Σαρκοζί όπου μείωσε τον ΦΠΑ στα εστιατόρια και κατήργησε τα πρόστιμα για τους ιδιοκτήτες.
Βέβαια, σύμφωνα με μελέτες της Ε.Ε., οι δαπάνες υγειονομικής φροντίδας για δύο σημαντικές κατηγορίες παθήσεων που συνδέονται με το κάπνισμα- τις παθήσεις του αναπνευστικού και του καρδιαγγειακού συστήματος- ξεπερνούσαν τα 105 δισεκατομμύρια ευρώ ήδη από το 2000.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ ΜΟΥΤΟΥΣΗ, ΜΑΡΘΑ ΚΑΪΤΑΝΙΔΗ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 9 Μαΐου 2009 στην εφημερίδα ''Τα Νέα''
