Πόσες φορές ένιωσαν να καταπιέζονται και να καταπατιέται το φυσικό τους δικαίωμα για άκαπνο αέρα σε χώρους εργασίας, δημόσιες υπηρεσίες, Υπουργεία, τράπεζες, ταξί, λεωφορεία, νοσοκομεία (οι γιατροί άλλωστε συγκαταλέγονται στους πιο… θεριακλήδες) για να μη μιλήσουμε για εστιατόρια, καφενεία, χώρους συναυλιών, κ.ο.κ.;
Έχοντας ζήσει στο εξωτερικό και έχοντας βιώσει την καθημερινότητα σε μια χώρα όπου το κάπνισμα δεν είναι η νόρμα και υπάρχει στοιχειώδης σεβασμός στα δικαιώματα του μη καπνιστή είναι φυσικό να νιώθω ακόμη εντονότερα αυτή τη βίαιη επιβολή μιας βλαβερής, ανθυγιεινής και βρώμικης συνήθειας από τους εντόπιους καπνιστές σε τρίτους με τη μορφή του υποχρεωτικού παθητικού καπνίσματος χωρίς να … ιδρώνει το αυτί τους!
Έχετε άραγε αναρωτηθεί γιατί να επικρατεί πάντοτε το δίκαιο του ισχυροτέρου και της πλειοψηφίας όταν έχουμε να κάνουμε με στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα; (Θυμάμαι κάποτε να είμαι μέλος μιας θεατρικής ομάδας όπου κάπνιζε το 90%. Όταν παραπονέθηκα στον σκηνοθέτη –καπνιστής φυσικά και ο ίδιος– η απάντησή του ήταν να … αρχίσω και εγώ το κάπνισμα!).
Για καιρό σκεφτόμουν να δημιουργήσω αυτόν τον ιστότοπο, με σκοπό να φέρω κοντά τους μη καπνιστές, να δημιουργήσουμε μαζί εναλλακτικές λύσεις ζωής, γνωριμίας και διασκέδασης σε χώρους χωρίς καπνό. Υπήρξαν κάποια γεγονότα που το επιτάχυναν. Θυμάμαι π.χ. να έχω καλέσει σε ένα από τα πάρτι μου (όπου επιτρέπω στους καπνιστές να καπνίζουν μόνον έξω στον κήπο) έναν καθηγητή κοινωνιολογίας και μετά να με κατηγορεί για ρατσισμό και φασισμό επειδή του είπα ότι μπορεί να καπνίζει αν θέλει, αλλά μόνον στον κήπο! Ο φίλος του μάλιστα, με απείλησε ότι θα έφευγε από το πάρτι (ως ένδειξη αγανάκτησης φαίνεται για την κατάφωρη αδικία που υπέστη!). Τελικά δεν έφυγε. Ποιος ξέρει άραγε γιατί. Του άρεσε μήπως ο κόσμος που υπήρχε εκεί; Οι γυναίκες; Ποτέ δεν θα μάθω…
Μια άλλη φορά θυμάμαι να μπαίνω σε ένα ταξί με δύο φίλες μου και να ζητάω ευγενικά από τον οδηγό εάν μπορεί να μην καπνίσει για τη διαδρομή (10 λεπτών). Αυτός εκνευρίστηκε και μετά από λίγο μας έβγαλε με τον συμπαθή χαρακτηρισμό «Άει στο διάολο, καριόλια». Πάλι καλά που δεν μας ζήτησε να πληρώσουμε πριν μας διώξει!
Άλλο ένα γεγονός είναι όταν είχα πάει σε μια παρουσίαση ενός προτύπου για μεταφραστές στον ΕΛΟΤ (Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης). Πριν ξεκινήσει η επίσημη παρουσίαση είχαν όλοι μαζευτεί σε μια αίθουσα όπου φυσικά όλοι κάπνιζαν. Λέω δεν πειράζει, ας κάνω υπομονή, θα μπούμε στην αίθουσα παρουσίασης και θα ξενοιάσω. Αμ δε! Μπαίνοντας στην αίθουσα της παρουσίασης και ξεκινώντας την ομιλία βλέπω τον πρώτο ομιλητή να καπνίζει, καθώς και τους άλλους δύο. Λένε και κάτι στο στυλ «οι πιο πολλοί καπνίζουν άρα μπορείτε να καπνίζετε» και ξεκινάει ένα τρελό ντουμάνι. Εγώ πετάγομαι σε ένα σημείο και διαμαρτύρομαι. Ο υπεύθυνος της παρουσίασης ανάβει τα κλιματιστικά ως απάντηση. Το ντουμάνι βέβαια δεν επηρεάστηκε ούτε κατά 5% από τα κλιματιστικά… Όλοι με τη σειρά οι ομιλητές (σύνολο τρεις) πήραν το λόγο, και όλοι κάπνιζαν ακόμη και κατά τη διάρκεια της δικής τους παρουσίασης. Κατά τα άλλα αυτοί οι άνθρωποι υποδεικνύουν στους Έλληνες επαγγελματίες πώς θα υιοθετήσουν διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα στη μεθοδολογία της εργασίας τους και μάλιστα απαιτούν ιδιαίτερα υψηλά ποσά από επαγγελματίες μετριοτάτων εισοδημάτων όπως είναι η πλειονότητα των μεταφραστών στην Ελλάδα. (Δεν θα μιλήσω για το γελοίο των προτύπων τύπου ΕΛΟΤ για την παροχή τόσο περίπλοκων και εξειδικευμένων υπηρεσιών όπως η μετάφραση που μπορεί κανείς να έχει δέκα πτυχία και άλλα δέκα πρότυπα και να μην ξέρει την τύφλα του).
Σε τι άλλο να αναφερθώ; Στους γλυκύτατους ταξιτζήδες που ανάβουν τσιγάρο χωρίς καν να σε ρωτάνε; Στις δημόσιες υπηρεσίες; (Θυμάμαι μάλιστα ένα φαιδρό στο ΤΕΒΕ Παγκρατίου όπου υπήρχε μια ταμπέλα «Απαγορεύεται το κάπνισμα» και από κάτω, χειρόγραφα, «Μόνο για τους επισκέπτες»!). Στους τραπεζοϋπαλλήλους όπου πας να πάρεις τα λεφτά σου από το ταμείο και σου έρχεται ντουμάνι (Ευτυχώς από τότε που άρχισε να υφίσταται η ηλεκτρονική τραπεζική ήμουν από τους πρώτους πελάτες που γράφτηκαν); Στο λόμπι του Μεγάρου της Μουσικής; (χώρος πολιτισμού σου λένε μετά) Και να μη μιλήσουμε για τις γκαλερί… Παρεμπιπτόντως, από τις ελάχιστες φορές που είδα σε γκαλερί στην Ελλάδα να μην επιτρέπεται το κάπνισμα (παρά μόνο στο μπαλκόνι) είναι στην γκαλερί Cheap Art (μόνο όμως στο παράρτημα που είναι στου Ψυρρή, καθώς σε αυτό στα Εξάρχεια το ντουμάνι πάει σύννεφο!).
Το αστείο της όλης υπόθεσης είναι ότι το μοναδικό καλό για τους μη καπνιστές στην Ελλάδα έχει έρθει από την… Αμερική! Το ΜΟΝΑΔΙΚΟ ίσως αξιόλογο σημείο αναφοράς στην Ελλάδα όπου απαγορεύεται αυστηρά το κάπνισμα είναι η αλυσίδα καφέ Starbucks (το κακό είναι ωστόσο ότι κλείνουν νωρίς – τις 11 το βράδυ)! Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι μικρότεροι χώροι όπως εστιατόρια / καφέ οικολογικών οργανώσεων όπως αυτή της Πανεπιστημίου (δείτε εδώ εκτενέστερη λίστα ή προσθέστε δικά σας). Βέβαια και σε πολλά άλλα υποτίθεται ότι υπάρχουν χώροι μη καπνιστών οι οποίοι είτε καταπατούνται είτε είναι τελείως εικονικοί καθώς δίπλα σου θα έχεις σίγουρα τον χώρο των καπνιστών από τον οποίο δύσκολο να απαγορεύσεις την κίνηση του αέρα.
Να που τελικά κάτι καλό έρχεται από την Αμερική. Εδώ θα παρεκτραπώ για να αναφερθώ και την εμπειρία μου από ένα κομμουνιστικό συνέδριο στο οποίο είχα παρευρεθεί (υποτίθεται ότι οι κομμουνιστές κόπτονται πολύ περισσότερο για τα ανθρώπινα δικαιώματα) όπου απ’ ό,τι θυμάμαι το ίδιο ντουμάνι υπήρχε και εκεί όπως και σε κάθε άλλη μαζική εκδήλωση Ελλήνων. Για να μη μιλήσουμε για την κατά τα αλλά συμπαθέστατη και ευφυέστατη Λιάνα Κανέλλη, η οποία δεν έχει αφήσει παράθυρο αντουμάνιαστο στην ελληνική τηλεόραση. Τελικά για τον Έλληνα μη καπνιστή δεν υπάρχουν καν βιώσιμες πολιτικές επιλογές… (μήπως φίλοι αναγνώστες πρέπει να κάνουμε κάτι γι’ αυτό;). Αν θέλετε πάντως να κάνετε κάτι, συνιστούμε να ξεκινήσετε με την εγγραφή σας στο φόρουμ. Ιδίως εάν ανήκετε σε κατηγορίες όπως ιατροί, δικηγόροι, δημοσιογράφοι, κ.ά., η βοήθειά σας είναι ιδιαίτερα πολύτιμη. Δείτε εδώ γιατί σας χρειαζόμαστε.
Εν κατακλείδι, από αυτόν τον λαό δεν θα με εξέπληττε εάν σε περίπτωση που ο Χριστός ξαναρχόταν στη Γη και επισκεπτόταν την Ελλάδα, το πρώτο πράγμα που θα τον κέρναγαν θα ήταν τσιγάρο!
Για όσους ο τίτλος θυμίζει κάτι τον εμπνεύστηκα από την ποιητική συλλογή του
Γιάννη Πατίλη: Μη καπνιστής σε χώρα καπνιζόντων (Ποιήματα 1970-1980), Ύψιλον, 1982