Πάνω από 50 κορυφαίοι επιστήμονες από 15 διαφορετικές χώρες, αυτή την εβδομάδα κάνουν έκκληση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) να επανεξετάσει την πρόθεσή του να ταξινομήσει τα ηλεκτρονικά τσιγάρα στην ίδια κατηγορία με τα συμβατικά προϊόντα καπνού, προειδοποιώντας ότι κινδυνεύει να χαθεί μια σημαντική ευκαιρία να μειωθεί δραματικά το κάπνισμα, οι ασθένειες και οι θάνατοι που συνδέονται με αυτό.
Διαρροή εγγράφου
Με φόντο την συνάντηση που θα γίνει υπό την αιγίδα του ΠΟΥ για τη Σύμβαση Πλαισίου για τον Έλεγχο του Καπνίσματος (Framework Convention on Tobacco Control – FCTC) τον προσεχή Οκτώβριο στη Μόσχα, οι επιστήμονες αντιδρούν έντονα καθώς διέρρευσε ένα έγγραφο από την προπαρασκευαστική συνάντηση του FCTC όπου αναφέρεται πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ως “απειλή” για τη δημόσια υγεία και σκοπεύει να περιορίσει τη χρήση τους ως μια προσιτή εναλλακτική λύση απέναντι στον κανονικό καπνό και τα παραδοσιακά τσιγάρα.
«Αν ο ΠΟΥ συνεχίσει με τις ίδιες προθέσεις και αφανίσει τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, θα καταφέρει όχι μόνο να εξαφανίσει μια από τις μεγαλύτερες, για τη δημόσια υγεία, καινοτομίες των 3 τελευταίων δεκαετιών, η οποία θα μπορούσε δυνητικά να σώσει εκατομμύρια ζωές, αλλά ουσιαστικά θα καταργήσει και την υποχρέωσή του, βάση του καταστατικού, να προασπίζει το δικαίωμα των καταναλωτών να αναλάβουν προσωπικά τον έλεγχο της υγείας τους, κάτι που έχουν ήδη κάνει εκατομμύρια χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου» είπε ο Δρ Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, ένας από τους επιστήμονες που προσυπογράφουν την προσφυγή στον ΠΟΥ, ερευνητής στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο και βασικός ομιλητής στο επερχόμενο διεθνές επιστημονικό συνέδριο “Global Forum on Nicotine”.
Προβλέψεις για 1 δισ. θανάτους από το κάπνισμα τον 21ο αιώνα
Περί τα 1, 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι καπνίζουν σε όλο το κόσμο και ο ΠΟΥ εκτιμά ότι τον 21ο αιώνα οι πρόωροι θάνατοι που σχετίζονται με το κάπνισμα είναι πιθανόν να φτάσουν το 1 δισεκατομμύριο – όλοι δυνητικά αποτρέψιμοι.
Η Πολιτική για τον Έλεγχο του Καπνίσματος τις τελευταίες 3 δεκαετίες έχει επικοινωνήσει με μεγάλη επιτυχία τις βλαβερές επιπτώσεις του καπνίσματος και έχει ενθαρρύνει τη λήψη μέτρων για τον περιορισμό του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση του καπνίσματος σε ορισμένα μέρη του κόσμου – κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες (όμως την ίδια στιγμή το κάπνισμα εξακολουθεί να αυξάνεται σε πολλά άλλα μέρη του αναπτυσσόμενου κόσμου.)
Αλλά και στις ανεπτυγμένες χώρες, πολλοί άνθρωποι συνεχίζουν να καπνίζουν – σχεδόν το 20% του ενήλικου πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου, και άνω του 30% σε χώρες όπως η Ελλάδα. Οι περισσότεροι καπνιστές θέλουν να σταματήσουν το κάπνισμα, για πολλούς όμως είναι δύσκολο να απεξαρτηθούν από τη νικοτίνη ενώ άλλοι απλά δεν επιθυμούν να το διακόψουν.
Λανθασμένο μήνυμα η εξίσωση του ηλεκτρονικού τσιγάρου με τα προϊόντα καπνού
«Αν ο ΠΟΥ χαρακτηρίσει τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ως το ίδιο επικίνδυνα με τα υπόλοιπα προϊόντα καπνού θα στείλει ένα εντελώς λανθασμένο και αρνητικό μήνυμα στα εκατομμύρια των σημερινών χρηστών του ηλεκτρονικού τσιγάρου που το έχουν χρησιμοποιήσει για να σταματήσουν το κάπνισμα» είπε ο Ρόμπερτ Γουέστ, καθηγητής Ψυχολογίας της Υγείας και διευθυντής του Ινστιτούτου Μελετών για τον Καπνό του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, που επίσης προσυπογράφει την προσφυγή στον ΠΟΥ. «Αυτό θα αποθαρρύνει τους καπνιστές από το να το δοκιμάσουν και θα χάσουμε έτσι μια σημαντική ευκαιρία να ελαττώσουμε τον αριθμό των θανάτων που σχετίζονται με το κάπνισμα σε παγκόσμιο επίπεδο».
Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και χρόνια ότι οι άνθρωποι καπνίζουν για τη νικοτίνη αλλά πεθαίνουν εξαιτίας του καπνού που εισπνέουν. Οι θάνατοι και οι ασθένειες που οφείλονται στο κάπνισμα προέρχονται από την εισπνοή των σωματιδίων της πίσσας και των τοξικών αέριων που κατευθύνονται μέσα στους πνεύμονες.
Οι υπογράφοντες την επιστολή στον ΠΟΥ πιστεύουν ακράδαντα ότι προϊόντα ελάττωσης του κινδύνου από το κάπνισμα, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και άλλα λιγότερο επιβλαβή προϊόντα όπως ο καπνός snus, μπορούν να αποτελέσουν τη λύση. Οι σημερινοί καπνιστές θα μπορούσαν να μειώσουν δραματικά τις βλαβερές συνέπειες για την υγεία τους εάν κατανάλωναν νικοτίνη μέσω προϊόντων χαμηλού κινδύνου, που δεν περιλαμβάνουν καύση.
«Επανάσταση της οποίας ηγήθηκαν οι ίδιοι οι καταναλωτές»
«Η χρήση του ηλ. τσιγάρου είναι μια επανάσταση της οποίας έχουν ηγηθεί οι ίδιοι οι καταναλωτές. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει συνήθως, αναπτύχθηκε ως πρωτοβουλία για τη δημόσια υγεία πρώτα από τη βάση, δηλαδή από τους ίδιους τους καταναλωτές και θα μπορούσε να σώσει εκατομμύρια ζωές» σημείωσε ο Τζον Μπρίτον, καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ, στη Βρετανία και συμπλήρωσε: «Έχει εξαπλωθεί με τόσο ιλιγγιώδη ταχύτητα που δείχνει πόσο πολύ επιθυμούν οι καπνιστές να μπορούν να επιλέξουν προϊόντα πρόσληψης νικοτίνης που δεν σκοτώνουν. Ελπίζω ο ΠΟΥ και οι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων για τη δημόσια υγεία να μπορέσουν να αναγνωρίσουν και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρει το ηλεκτρονικό τσιγάρο για την υγεία».
53 υπογράφοντες επιστήμονες
Στην επιστολή τους προς τη γενική διευθύντρια του ΠΟΥ Μάργκαρετ Τσαν, οι 53 υπογράφοντες επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα προϊόντα ελάττωσης του κινδύνου από το κάπνισμα θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων του ΟΗΕ που αφορά τη μείωση των μη μεταδοτικών ασθενειών μέχρι το 2025.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι οι στόχοι του ΠΟΥ για τη μείωση της κατανάλωσης καπνού θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τον τελικό στόχο που είναι η μείωση των ασθενειών και των πρόωρων θανάτων. Είναι αντιπαραγωγικό να συμπεριλαμβάνονται τα νικοτινούχα προϊόντα χαμηλού κινδύνου, όπως είναι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, στο πλαίσιο αυτών των στόχων – όπως έχει προταθεί – αντί να έχουν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων.
Διαβάστε επίσης την άποψη γνώμης επί του θέματος που υπογράφουν τέσσερις διακεκριμένοι επιστήμονες μεταξύ των οποίων και ο Δρ Φαρσαλινός.