Απατηλή αίσθηση «ασφάλειας» δίνουν στους καπνιστές τα πακέτα τσιγάρων

Η μελέτη έγινε από τους ερευνητές του πανεπιστημίου του Γουότερλου, Ντέιβιντ Χάμοντ και Κάρλα Πάρκινσον και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό για θέματα δημόσιας υγείας Journal of Public Health των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων της Οξφόρδης.

Η έρευνα αναφέρει ότι οι καπνοβιομηχανίες σκοπίμως χρησιμοποιούν το σχεδιασμό και το χρώμα των πακέτων τους, ώστε να περάσουν υποσυνείδητες εντυπώσεις στους καπνιστές, προσφέροντάς τους με τον τρόπο αυτό μια απατηλή αίσθηση ασφάλειας σε σχέση με τις επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος.

Μεγάλα ποσοστά ενηλίκων (καπνιστών και μη), που συμμετείχαν στην έρευνα, συσχέτισαν τον κίνδυνο που (νόμιζαν ότι) περιείχε το πακέτο των τσιγάρων, με το σχέδιό του (οι πραγματικές μάρκες των τσιγάρων είχαν τροποποιηθεί). Περίπου το 80% δήλωσαν ότι τα πακέτα που έχουν γαλάζιο ή ανοικτό μπλε χρώμα, περιέχουν τσιγάρα με λιγότερη πίσσα, έχουν πιο ήπια γεύση και είναι λιγότερο επικίνδυνα σε σχέση με όσα πακέτα έχουν πιο σκούρο χρώμα. 

Το 70% δήλωσαν ότι τα πακέτα που διαθέτουν κάποιο άσπρο σύμβολο, έχουν τσιγάρα με λιγότερη πίσσα, είναι πιο ήπια και υγιεινά σε σχέση με τα πακέτα που έχουν γκρι σύμβολο. Επίσης το 70% δήλωσαν πως πιστεύουν ότι τα πακέτα που γράφουν απ’ έξω τις λέξεις «φίλτρο κάρβουνου» και δείχνουν μια φωτογραφία του φίλτρου, έχουν τα ίδια οφέλη.

Οι καπνιστές (όπως αναμενόταν) διαπιστώθηκε ότι είναι πιο επιρρεπείς στο να επηρεαστούν από τη συσκευασία σε σχέση με τους μη καπνιστές, γιατί «έχουν μεγαλύτερο κίνητρο να πιστέψουν ότι μερικά τσιγάρα μπορεί να είναι λιγότερο επιβλαβή». Σύμφωνα με την έρευνα, το κάπνισμα είναι υπεύθυνο για περίπου έναν στους δέκα θανάτους διεθνώς. 

Οι Καναδοί ερευνητές επισημαίνουν ότι οι καπνοβιομηχανίες, αντιμετωπίζοντας αυξημένη παγκόσμια ανησυχία για τους κινδύνους του καπνίσματος, έχουν συμπεριλάβει στη στρατηγική μάρκετινγκ που ακολουθούν, τη συστηματική προώθηση της αντίληψης ότι «μερικά τσιγάρα είναι λιγότερο επικίνδυνα σε σχέση με άλλα».

Στο πλαίσιο αυτό, τονίζουν οι επιστήμονες, «τα πακέτα αποτελούν ένα κρίσιμο μέσο για τη διαμόρφωση των αντιλήψεων των καταναλωτών σχετικά με το ρίσκο». 

Σαράντα τέσσερις χώρες του κόσμου έχουν απαγορεύσει την χρήση των λέξεων «ελαφριά», «ήπια» ή «χαμηλή πίσσα» πάνω στα πακέτα των τσιγάρων, επειδή θεωρούν ότι αυτό παραπλανά τους καταναλωτές σχετικά με τον κίνδυνο για την υγεία τους, σύμφωνα με την έρευνα. 

Οι ερευνητές προτείνουν η λίστα των απαγορευμένων λέξεων να μεγαλώσει και παράλληλα τα τσιγάρα να πωλούνται πλέον σε πακέτα χωρίς ειδικό σχεδιασμό και χρώματα, ώστε οι καπνοβιομηχανίες να μην μπορούν πια να παραπλανούν τους καταναλωτές.

Όπως αναφέρουν, μια τέτοια «γυμνή» συσκευασία όχι μόνο είναι λιγότερο ελκυστική στους υποψήφιους αγοραστές (ιδίως τους νέους), αλλά παράλληλα θα αυξήσει και την αποτρεπτική δύναμη που έχουν οι προειδοποιήσεις υγείας που βρίσκονται πάνω στα πακέτα.

05/08/09, Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ