Τέσσερα εκατομμύρια Τούρκοι έκοψαν το κάπνισμα μετά την απαγόρευση

«Μας πήραν την ελευθερία μας, τώρα είναι  καλοκαίρι αλλά τον χειμώνα πώς θα τη  βγάλουμε έξω στο κρύο;» διαμαρτύρεται ο  Μουράτ απολαμβάνοντας το τσιγάρο του  στον κήπο της καφετέριας στο Νισάντασι. Κι όμως, με βάση τα επίσημα στοιχεία του κράτους, το 90% της κοινής γνώμης στην Τουρκία είναι ικανοποιημένο από την εφαρμογή του νόμου κατά του καπνίσματος – αν και η τύχη του νόμου βρίσκεται τώρα στα χέρια του Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Στις 19 Ιουλίου έκλεισε ένας χρόνος από τότε που εφαρμόστηκε η απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους στην Τουρκία. Η κυβέρνηση της χώρας πανηγυρίζει ότι κατάφερε μέσα σε έναν χρόνο να μειώσει το κάπνισμα κατά 20%. «Οι καπνιστές ήταν 26 εκατομμύρια και μειώθηκαν στα 22 εκατομμύρια. Σταμάτησαν το κάπνισμα τέσσερα εκατομμύρια. Προβλέπουμε ότι μέχρι το τέλος του έτους οι καπνιστές θα μειωθούν στα 17 εκατομμύρια», λέει ο αναπληρωτής έπαρχος Κωνσταντινούπολης Αχμέτ Αϊντίν. Ο τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν βραβεύτηκε μάλιστα από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας την περασμένη βδομάδα για τον αγώνα κατά του καπνίσματος. «Αυτοί που καπνίζουν είναι όπως αυτοί που έχουν στο χέρι τους ένα όπλο και επιτίθενται δεξιά και αριστερά. Είμαι εγώ υποχρεωμένος να δηλητηριάζομαι με τον καπνό σου;» είπε ο Ταγίπ Ερντογάν κατά την τελετή βράβευσής του. Μάλιστα αποκαλύπτει ότι καθημερινώς μαζεύει κουτιά τσιγάρων με καταγραμμένα τηλέφωνα και ημερομηνίες. «Κάποτε θα ανοίξω μουσείο με αυτά», λέει ο κ. Ερντογάν.

«Είναι στο μυαλό μας». Στο Ταξίμ και στο Νισάντασι, στο κέντρο της Πόλης, η πλειοψηφία των μαγαζιών εφαρμόζει τον νόμο. Σύμφωνα με την ΠΟΥ το 90% εφαρμόζει τον νόμο. «Είναι όλα στο μυαλό μας. Πρέπει πρώτα να βγάλουμε το τσιγάρο από το μυαλό μας και μετά όλα τα υπόλοιπα είναι εύκολα», μου λέει ο Αλί ο οποίος έκοψε πρόσφατα το κάπνισμα. «Είμαι αποφασισμένος, αγαπώ τα πνευμόνια μου και τα παιδιά μου», μου λέει. Ο Αλί μετά την απαγόρευση του καπνίσματος κατάφερε πιο εύκολα να κόψει το τσιγάρο. Η μυρωδιά του καπνού δεν τον προκαλεί πλέον να ξαναπάρει το τσιγάρο στο χέρι. «Εγώ λέω να πάρουν και άλλα μέτρα. Να αυξήσουν τις τιμές μέσω φορολογίας κατά 100%», προτείνει η φίλη του η Φιγκέν, η οποία παραπονείται ότι οι καπνιστές δηλητηριάζουν τους γύρω της. Η Εμινέ, ωστόσο, στο διπλανό τραπέζι διερωτάται «πώς καταφέρνουν τόσοι άνθρωποι να παρατήσουν αυτό το βρωμοτσίγαρο και ο σύζυγός της ακόμη δεν τα κατάφερε». Καπνιστές και μη καπνιστές κάθονται όλοι έξω, στον κήπο. Τον χειμώνα όμως θα χωριστούν σε μη καπνιστές μέσα και σε καπνιστές στον κήπο. Οι τελευταίοι είναι αυτοί που θα κρυώνουν παρότι οι ιδιοκτήτες ετοιμάζουν και για φέτος τις εξωτερικές τους σόμπες. «Ο θάνατος ας είναι στο δικό μας χέρι. Τι να κάνουμε ρε αδελφέ; Δεν καταλαβαίνω γιατί ανακατεύονται στο τι θα φάμε και τι θα πιούμε», μου λέει ο Σουλεϊμάν ο οποίος είναι δυσαρεστημένος από τη νέα κατάσταση στην Τουρκία: «Περιμένουμε την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, μόνον αυτό θα μας σώσει». Στη Δικαιοσύνη. Οι πρώτοι που διαμαρτυρήθηκαν και κινήθηκαν νομικά είναι οι οργανωμένοι ιδιοκτήτες καφενείων Σμύρνης. Προσέφυγαν στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο με τη σειρά του ζήτησε από το Συνταγματικό Δικαστήριο την κατάργηση της εφαρμογής του νόμου στα καφενεία επικαλούμενο την ελευθερία του ανθρώπου στην κατανάλωση. Οι ιδιοκτήτες καφενείων αναμένουν με ανυπομονησία την απόφαση εντός των ημερών. «Μακάρι το Συνταγματικό Δικαστήριο να ακυρώσει αυτή την απόφαση και να γλιτώσουν τα καφενεία μας», λέει ο Σαντίκ Οζπολατ, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Καφενείων Κωνσταντινούπολη, λέγοντας ότι τα καφενεία έχουν μεγάλο πρόβλημα μετά τις 19 Ιουλίου του 2009. «Ακόμη και αν δεν ακυρωθεί ο νόμος πρέπει να γίνει πιο ελαστικός», επιμένει ο Οζπολατ. Ωστόσο σύμφωνα με στοιχεία της Επαρχιακής Διεύθυνσης Υγείας Κωνσταντινούπολης σε όλη τη χώρα έκλεισαν τρεις χιλιάδες καφενεία αλλά άνοιξαν επτά χιλιάδες καινούργια. Επομένως ο κλάδος δεν έχει πάθει ζημιά. Η κυβέρνηση φοβάται πάντως πως αν το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφασίσει υπέρ των καπνιστών τότε ο νόμος κινδυνεύει. «Το κάπνισμα είναι πιο επικίνδυνο και από την τρομοκρατία», δηλώνει ο πρόεδρος της επιτροπής υγείας της Βουλής και αρχιτέκτονας του νόμου Τσεβντέτ Ερντόλ. 

Τα Νέα – Σάββατο 24 Ιουλίου 2010