Άγνωστος όρος η «διακοπή καπνίσματος» στο σύστημα περίθαλψης της Ελλάδας

Παρά την εθνική μας πρωτιά σε αριθμό καπνιστών (35% των ενηλίκων), η χώρα μας εμφανίζει μεγάλα κενά στην καταπολέμηση του καπνίσματος χωρίς ειδικές κατευθυντήριες οδηγίες, χωρίς επίσημο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους φοιτητές Ιατρικής και τους γιατρούς της πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας περίθαλψης, χωρίς κάλυψη από τα ασφαλιστικά ταμεία των θεραπειών απεξάρτησης από τη νικοτίνη, χωρίς επαρκή αριθμό Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος, αλλά με φθηνά τσιγάρα (28% φθηνότερα από το μέσο όρο της Ευρώπης των 27).

Τα παραπάνω συμπεράσματα αναδείχθηκαν, μεταξύ άλλων για την Ελλάδα, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής έκθεσης «European Quitting: Progress and Pathways» (EQUIPP), η οποία κατέγραψε την πρόοδο 20 ευρωπαϊκών χωρών για την καταπολέμηση του καπνίσματος, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το Άρθρο 14. Παράλληλα με την αποτύπωση της κατάστασης, η έκθεση παρέχει συγκεκριμένες, ρεαλιστικές συστάσεις στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους επαγγελματίες Υγείας κάθε χώρας.

Η έκθεση πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή περισσότερων από 60 ειδικών στη διακοπή του καπνίσματος, από όλη την Ευρώπη. Επίσης, συμπεριέλαβε τις απόψεις γιατρών και κοινού, μέσα από έρευνα που διεξήχθη σε 2.482 επαγγελματίες Υγείας, 20.010 καπνιστές και 22.683 μη καπνιστές σε 20 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. 

Η EQUIPP έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία (ERS) και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Πρόληψη του Καπνίσματος και του Καπνού (ENSP).

Οι κυβερνήσεις πρέπει να βελτιώσουν τις υπηρεσίες για τη διακοπή του καπνίσματος

Περισσότεροι από 78 εκατομμύρια καπνιστές στην Ευρώπη θέλουν να κόψουν το κάπνισμα. Οι μισοί από αυτούς που το προσπάθησαν, θεωρούν τις υπηρεσίες για τη διακοπή του καπνίσματος ανεπαρκείς.

Από τους επαγγελματίες Υγείας που ρωτήθηκαν, το 87% πιστεύουν ότι η στήριξη των καπνιστών πρέπει να παρέχεται από γιατρούς της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, ο στόχος αυτός δεν είναι εφικτός, καθώς το 55% των γιατρών εκτιμούν ότι οι συνάδελφοί τους στην πρωτοβάθμια φροντίδας Υγείας δεν διαθέτουν την απαραίτητη εκπαίδευση, ώστε να παρέχουν αποτελεσματικά τις συγκεκριμένες υπηρεσίες.

Η παροχή υπηρεσιών και στήριξης είναι παράγοντας βασικής σημασίας για να βοηθηθούν οι καπνιστές στη διακοπή του καπνίσματος, αλλά και για να ανταποκριθούν οι κυβερνήσεις, που έχουν προσυπογράψει τη σχετική σύμβαση-πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, στις δεσμεύσεις τους για μείωση της χρήσης καπνού. Η επένδυση στη βελτίωση των υπηρεσιών για τη διακοπή του καπνίσματος, υποστηρίζεται εξίσου από τους επαγγελματίες του τομέα της Υγείας, τους καπνιστές και τους μη καπνιστές. Το 68% των μη καπνιστών και το 51% των καπνιστών που ερωτήθηκαν σε όλη την Ευρώπη πιστεύει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επενδύσουν περισσότερο στη μείωση του αριθμού των καπνιστών, παρά στη θεραπεία των προβλημάτων υγείας που προκαλούνται από το κάπνισμα. Η ίδια άποψη προκύπτει και από την έρευνα στους επαγγελματίες Υγείας, το 88% των οποίων πιστεύει ότι η ευθύνη για τη βελτίωση της υποδομής για τη διακοπή του καπνίσματος ανήκει στην κυβέρνηση.

Τι περιμένουν οι Έλληνες από το κράτος για τη μείωση του καπνίσματος 

Η επένδυση στη βελτίωση των υπηρεσιών για τη διακοπή του καπνίσματος φαίνεται να αποτελεί βασικό αίτημα των Ελλήνων, ιατρών και κοινού, που συμμετείχαν στην έρευνα της EQUIPP. 

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα για την Ελλάδα, περισσότεροι από τους μισούς στο σύνολο των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι το κράτος θα πρέπει να διαθέσει περισσότερους πόρους για θεραπείες διακοπής καπνίσματος (57%), καθώς και για υπηρεσίες υποστήριξης των καπνιστών που επιθυμούν να διακόψουν (52%). Το 47% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι θα πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των εξειδικευμένων ιατρείων διακοπής καπνίσματος. Επιπλέον, όπως υποστηρίζει το 34% του ελληνικού κοινού, οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να αποκτήσουν περισσότερη εκπαίδευση και συμμετοχή σε θέματα διακοπής καπνίσματος. 

Τι προτείνουν οι ειδικοί στην Ελλάδα

Στην έκθεση EQUIPP, οι ειδικοί αναδεικνύουν ως στόχο τη μείωση των καπνιστών κατά 10%, έως το έτος 2012. Για την επίτευξη του στόχου, συνιστούν τα εξής:

Να αναγνωριστεί η εξάρτηση από τον καπνό ως νόσος.

Να καλύπτονται από τα Ταμεία οι θεραπείες για τη διακοπή του καπνίσματος. 

Να δημιουργηθούν εθνικές κατευθυντήριες οδηγίες για τη διακοπή του καπνίσματος.

Να αυξηθεί η κατάρτιση και εκπαίδευση των επαγγελματιών του τομέα της Υγείας στη διακοπή του καπνίσματος.

Να αυξηθεί η κατάρτιση και εκπαίδευση του κοινού στη διακοπή της συνήθειας.

Να εφαρμοστεί στην πράξη ολοκληρωμένη πολιτική για την κατανάλωση προϊόντων καπνού, γιατί έτσι δημιουργούνται συνέργιες των αντικαπνιστικών μέτρων, οι οποίες αυξάνουν την αποτελεσματικότητα των θεραπειών διακοπής του καπνίσματος.

Στην εκδήλωση παρουσίασης της EQUIPP στη χώρα μας, ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης τόνισε: «Σήμερα λειτουργούν πάνω από 50 Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος σε όλη την Ελλάδα και η προσέλευση των ενδιαφερόμενων έχει αυξηθεί κατά 30%. Παράλληλα αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες για την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας (περισσότερους από 300 κατά το 2010) και την ενημέρωση του ευρύτερου κοινού. Επιπρόσθετα στηρίζουμε τη λειτουργία των Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος, τα οποία αν και παράγουν σημαντικό έργο, δεν καλύπτουν ικανοποιητικά όλη την επικράτεια. Θεωρούμε απαραίτητη την επέκτασή τους, ώστε να λειτουργεί τουλάχιστον ένα Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος, σε κάθε νομό της χώρας.»

Ο πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών με ΧΑΠ, Πέτρος Χρυσόπουλος κάλεσε τους αρμόδιους φορείς να εντείνουν τις προσπάθειες για την υποστήριξη των αναγκών ειδικών ομάδων ασθενών, αφενός εφαρμόζοντας τον αντικαπνιστικό νόμο για να τους προστατεύσει από το παθητικό κάπνισμα και αφετέρου βοηθώντας τους έμπρακτα να διακόψουν το κάπνισμα.

in.gr, 5 Απρ. 2011